Atialtu : MP Pu Lian Uk
Than Shwe hi damiah asi ko. Thil an tuah mi vialte nih mipi thi adop le da-miah rian a ttuan mi long te an tuah ko. Hihi lungtlian awk ah vun ttial mi asi. Cozah ser cu vuleicung democracy phung tling te in Mipi thim mi cozah an siphung asi.
Asi na in Ne Win nih meithal hmuahchih in athli in zan ttim khuamang ah Kawlrambupi cozah atlailio mi wunkyi choke, wunkyi pawl, tamadah le ramchung biaceihbawi sangbik vialte hna kha an inn cio ah ralkap aluhter hnawh hna I atleih dih hna le ram uk nak nawl a lak mi hna cu damiah an ttaih hna khi a si.
Cu hnu ah mipi dorthil vialte ralkap nih meithal hmuahchih in 1964 hrawng ah an rak chuh dih hna I, “ yituh saing” ti in cozah nih thil dor rian vialte an rak tuah dih. Cozahdor ithilzuar mi azuar mikhuachungmikha hmaungkhpe antihna I khualuhnak khuahauka in palik ralkapmnih khualtlawngmi thilanchuh lengmang hnas. Mi vialte thlaphang dong lo in ni tin khua sak arak si.
An zuar thiam lo an ttuan thiam lo caahan an thil zuar an sung dih. Ramrian ttuantu lakhkhah peek awk tangka buget a za in tangka alut ti lo. Cu ti lo cucaah budget tangka a za ding in in kumvui budget ah tlinter ding ti in man ngei lo mi tang ka caku a hlei mi an nam. A kumvui ah cuti cun antuah I cuti cun kumtin an tuah caah 1962 lio tang ka US $ 1 = Ks 6 asimi cu atu ah Kawl tangka 1000 asi mi hi kum 50 ralkap uk chung ah Kawlram nih 1962 lio leibatangka man ngeilo nam mi 1000 tianapahnancang tinak a hung si.
Mi pinih 1988 ah ralkapcozah anduhtilo I cozah rianttua nti lo hrim in lamzawh an au ngamcaah Ne win dirh mi cozah an hrawh khawh. Uknak akal kawhti lo caah General Saw Maung nih ram uknaknawl Party pakhat uknaktlai lio Dr. Maung Maungkut in a vun lak. Mipi kha thimnak zalongte in kan tuah piak hna lai I cozah rian ttuan mi vialte nan rian zungcio ah lut in ttuan tthan u ti bia mipi doh au hruaitu kha bia apeek hna. An hna atlak caah doh au an dai cozah rian ah an lut tthan cio.
1990 ah General Saw Maung nih za long mi thimnak atuah I Ne Win hruaimi ralkap ttanpimi NUP Party nih MP hmunh 485 chung ah MP hmun 10 long an hmuh. Daw Suu hruaimi NLD le tlangcungmi Party UNLD nih MP thimhmun 100 ah 85% renglo an hmuh antei. Mipithim mi MP pawl nih Kawlrambupi uknakphunghram kha zalongmi democracy thimnak phung in (Federal) ramkombupi uknakphunghram in Kawlram bupi uknakphunghram ttialding an timh tuah cang. General Saw Maung nih mipi thimmi MP hna cozahtuahter in an sin ah uknaknawlpeek tthan in ralkapkha ralkapumnakhmun barrack ah kir ding a timh tuah. Mipi thim mi kha cozah serter uknakphunghramttialter a zal cang.
Ne Win , Khin Nyunt, Than Shwe nih mipi sin ramuknaknawl peek tthanding kha anduh lo. Cucaah Khin Nyunt, Than Shwe le Kawlram bupi chung ngandamnak lei sibawinganbik Ne Win sin ah Saw Maung adam tilo caah Than shwe nih Changseh an va ti I, Saw Mawng cu dam lo nak a ngeihmi ah a zawtnak he aa tlak lomi si an dinh tiin afanu sibawia ttuanve mi nih atiti asi. Cucaah Saw Mawngcu arian in an thlak I, Than shwe nih ramuk rian a lak. Cu lio cu Irrawaddy Ttaing hmu asi ti asi.
A hoi ttaing-hmu dangvialte kha Ragoon ah meeting aa kawh ter dih hna I meeting innka ah pakhat hnu pakhat an pistol meithal(Pagpawi meithal) a chiahter dih hna. Meeting an phak tik ah nanzapi nan ralkap rank in civilrian wankyi nan ttuan dih lai, nan umnak ttaing-hmu zung ah nan ai an rawltu hna ttainghmu midang mithar ka kaiterdihcang hna a ti hna. Nan duh lo ah cun tleih in thawngthlak ding a tihna I, zeiti awk thei lo an duh na lo civil rian cu bo an ibenh bu in a ttuan ter hna ti asi.
Wankyi attuanter hnachung cu an lung afah mi dam she a ti hna caah duh paoh in nawh thuh an lak zong cozah tangka an lep zongah zei hman tilo in record long a thliinachiahpiak hna. Zei kar lo ah ttainghmu wunkyi pawl mirum ah an ichuahdih I ttainghmu chuak wunkyi pawlcu an I nuam ngai tthan ti asi. Nikhat cu an zapi meeting a auh tthan hna I nanzapi pensen nan lakdih lai, nanwunkyi zung hmun ah midang wankyithar ka peek dih cang hna hmun nan ngei ti lo. Nanduh lo ah cun nan ttuanchung tangka nan lep mi, nawh thuh nan lak mi khua nansual ruang ah tleih in tazacuai thawngthlak nansi lai ati hna. Ti awk an thei lo I Wunkyivialte cu daite in pinsin an lak dih. Cuvialte cu ramuk nak nawl laknak tiang in Khin Nyunt nih atuah pi mi asi.
T han shwe nak in Khin Nyunt a min a hunlar tik ah Khin Nyunt kha an cawngtu hna ralkappawl hi zumh an um lo. Cucaah keimah nih ka zumh mi hna an cawngtu ah kanpeek lai a ti I, Than Shwe a mi zumh mi hna cu acawngtu ah a chiah hna cangka Khin Nyunt cu atleih ter hna I thawng ah a khumh dih hna. Cu ti cun mi lei rawi hmang mah le mah zong tthutdancuh in mi arawimi T hjan shwe cu asi.
Cuti rian an kai can an phan rih lo mi mino tete amah bia a el lo mi longte kha jump promotion mahnak riansang ttuan bawipawl lonh in rian akai ter hna caah atucan khat cu ahlawh a tlin sawh khi asi. Can saupi i-hlenter awk asi lo. Mirang hi vuikhat cuhlen khawh an simen ve lai. Asina in avui nawlh cu an ihlenter kho ti hna lo. Cucaah Than Shwe le amah nih an tawk lo an zon lo rian akaiter mi hna hi vialte mi an hlen hi Kawlram bupi mipi nih atu 2010 thimnak ah ihlenter awk asi ti lo.
Than Shwe le a hrihhruai mi hleng mirawitu mihidop tu pawl thlaknak caah 2010 November thla ni 7 ni ah Kawlram pumpi mipi Daw Suu hruainak in mee peeknak ah mee peek hrim lo in ah tthut ttha hmun in Than shwe le mirawit ua hawivialte cu thlakdinghrim an si, ihlenter tiding I rawiter ti ding asi lo.
Cu tluk meithal zongput hau lo, ramtang zong kal hau lo, lengchuah zong hau lo in mirawi mi hleng tu Than Shwe a thla ngam lo mi cu ralchiat vialte ah apih nak si dah lo zeidang si khawh mi ngeih ding a um ti lo khi a si ko. .
Mah bantuk mi hleng mirawi damiah phu cu inn ah um ko I mee vapeek hau lo in thlak ding afawitukmi cu nan i thimngam lai lo maw? Damte in, Lnk.