Dawtu sunghno ka nu

Pa Ral Tha Ka Pa

Ka ngai ee kan sem nak Lairam

2011 CYO CONFERENCE LE LAI SEMINAR TIMHTUAHNAK THAWNGTHANH

1. CYO kum 10 tlinnak, Avoi 6-nak CYO Conference le Lai Seminar cu a ra laimi 2011 July thla zarhkhatnak ah Indiana ramkulh, Indianapolis khuapi ah hlulnghlai tein tuah dingah CYO CEC upa hna le CYO ruahnak petu hna nih biachahnak ngeih a si cang.

2. CYO Conference cu kum hnih dan voikhat peh zulh tein tuah a si nain, Lai Seminar cu relrem lonak a phunphun ruangah kum tampi chung rak ngol a si. Lai Seminar tuah dingah CYO cu tuanvo pek a si nain CYO nih zanghleicawi in tuanvo a laak khawh lo caah kum sau nawn dinhter a si. Tutan CYO Conferene cu Lai Seminar he kemh chih in tuah a si lai.

3. CYO Conference le Lai Seminar ah vanrangtoi ah a ummi, kan miphun hna nih mah caan ah nan kan telpi khawhnak lai atu tein kan in sawm hna.

4. CYO Conferene tuah lio ni le caan ah Chin Commuinity in si hna seh, Khrihfabu lei in siseh, peng le tlang in siseh, khua le sang in siseh, pupak chunhthah le itonnak siseh, nan kan hrial piak naklai zangfah kan in nawl hna. Mah ni le mah caan ah zeidang timhtuahnak um lo in Lai Seminar le CYO Conferene ah tel khawh i zuam hna usih.

5. Conference le Seminar timhtuahnak le tawlrelnak kong cu a herhning in zapi sin ah theihter lengmang a si lai.

Upatnak le toidornak he,

Salai Lairamthang

President

Central Executive Committee

Chin Youth Organization

Dr.Van Thawng Ling

General Secrtary

Central Executive Committee

Chin Youth Organizationn

Source :YCCF Egroups ah lakmi  a si.

Chin National Flag

Vailamtah an phur

Thlacamnak dum, Mindat le Matupi lam meng 24 le falung 5 nak i tlang a zik ah rak phunmi vailamtah cu 24th July, 2010 ah a cozah tthithruainak in phur/ thluk a si cang. Hi vailamtah hi 7th April, 2008 ni ah cozah hnatlak-pi-nak he rak phunmi a si.

Vailamtah an phur lio hmanthlak le ca zong ka ca he ka rak thil chih. Lung a fak ko kan cozah nih a kan tuah-to-ning hi ruah tikah... afaak hringhran ko

Than Shwe hi damiah a si ko

Cattialtu :Thawng Lin

Dear careltu hawi dawt hna,
Kan pa,Pu Lian Uk nih " Than Shwe hi damiah a si ko" tiah fiang tein a vun tial mi ka rel ve tik ah a dik ngai mi thil a si tiah ka ruah ve i kei zong ka theih mi le ka hngalh mi tete vun langh ter ka lung ah a vun chuak ve. A rel huam mi caah tiah.

Kei tu nihcun, " Than Shwe hi damiah a si tinak in Kawlralkap cozah hi damiah an si ko" ti tu in ka ti hnga. Ziah;ti ahcun a ho an si paohah an kalpi mi phunglam cu an i khah dih ko caah a si. Cun, Saw Mg sin i AANA an chuh lioah hin Than Shwe hi tainghmu a si ti lo, duh-chuah (vice-chief of staff) a si cang. Mg Aye tu hi (ya-pa-kha tainghmu ) a rak si

2010 thimnak an zum lo

Atialtu : MP Pu Lian Uk

Than Shwe hi damiah asi ko. Thil an tuah mi vialte nih mipi thi adop le da-miah rian a ttuan mi long te an tuah ko. Hihi lungtlian awk ah vun ttial mi asi. Cozah ser cu vuleicung democracy phung tling te in Mipi thim mi cozah an siphung asi.

Asi na in Ne Win nih meithal hmuahchih in athli in zan ttim khuamang ah Kawlrambupi cozah atlailio mi wunkyi choke, wunkyi pawl, tamadah le ramchung biaceihbawi sangbik vialte hna kha an inn cio ah ralkap aluhter hnawh hna I atleih dih hna le ram uk nak nawl a lak mi hna cu damiah an ttaih hna khi a si.

Cu hnu ah mipi dorthil vialte ralkap nih meithal hmuahchih in 1964 hrawng ah an rak chuh dih hna I, “ yituh saing” ti in cozah nih thil dor rian vialte an rak tuah dih. Cozahdor ithilzuar mi azuar mikhuachungmikha hmaungkhpe antihna I khualuhnak khuahauka in palik ralkapmnih khualtlawngmi thilanchuh lengmang hnas. Mi vialte thlaphang dong lo in ni tin khua sak arak si.

An zuar thiam lo an ttuan thiam lo caahan an thil zuar an sung dih. Ramrian ttuantu lakhkhah peek awk tangka buget a za in tangka alut ti lo. Cu ti lo cucaah budget tangka a za ding in in kumvui budget ah tlinter ding ti in man ngei lo mi tang ka caku a hlei mi an nam. A kumvui ah cuti cun antuah I cuti cun kumtin an tuah caah 1962 lio tang ka US $ 1 = Ks 6 asimi cu atu ah Kawl tangka 1000 asi mi hi kum 50 ralkap uk chung ah Kawlram nih 1962 lio leibatangka man ngeilo nam mi 1000 tianapahnancang tinak a hung si

LAITLANG KHUALIPI ZUNG LAITLANG AH UM AWK HNATLAKNAK

Hrangtar Nawnkhar

Khuapi

Kawl nih CHIN tiah an kan auhmi tlangcung deuh i a ummi miphun cu kan umnak kip ah mah le phunthek cio in holh phundang cio an rak hmang i 1931 kum milurelnak ah holh 44 a um tiah cazin an khumh. Cu holh a hmangmi chung hmanh ah cun kan rak i then rih i KHUA pakhat cio in khua an rak sa. Lovah awk ah RAM an rak i ham. Cuticun kan Lai holh ah KHUA le RAM ti bia a rak sem i, a thawngtha deuh nih KHUA tam deuh an pennak in PENG le RAM tiah a hung thang. Miuk, ram ngei tiah an rak ti hna. Miuk pakhat nih khua tampi ngaingai a rak ngei kho lo. Cu caah Mirang a rak kai tiang (1896) ah KHUARAM khan lawng a rak um rih i PENGRAM ti hmanh hi chimtlak ngaingai a rak si rih lo. Sakhua rawlrel pekmi in tuaktan deuh a rak si i, uknak ngaingai thathi in a rak leng kho lo i, KHUALIPI zong a rak um lo

.Mirang uk timi (British Burma) Kawlram chung i a ummi Kawlrawn ram le tlangcung mi vialte komh in ramthar pakhat kan ser lai i a min ah Fonhton Kawlram (the Union of Burma) tiah kan ti lai tiah hnatlak bu in 1947 ah Ram Uknak Upadi (1947 Constitution) an rak suai i cu Upadi nambat 196 ah a um bang Laitlang (Lairam) cu CHIN SPECIAL DIVISION khan in Fonhton Kawlram chung ah luatnak kan hmuh hnu (1948) in rak i tel a si

Zu le Mizoram: Laldenga hmuhning le Chin miphun

Zu le Mizoram: Laldenga hmuhning le Chin miphun

(Khap ding a si lo: Doh ding a si)

By: Salai Van Lian Thang

Lai minih internet biaruahnak ah 'ZU' kong voi tamnawn ceih a si cang. Naite Feb 2010 ah Bangkok ah pumhkhomhnak a ngei kho ramkip Laimi mifimthiam hna nih 'Zu' cu kan miphun a kan hrawktu ralnganbik pakhat ah an pawm. Tha tein an purhdah hnuah chim dawh in a lang. Than Tlang ah an khap. CNF zongnih an khap theo. Hmun dang zongah khap duhnak a fak. Lairam Cozah thar nih buaipi ngaimi biahnok a si lai cu a fiang cang. Rampumpi zalonnak a um chinchin tikah buaipi ngaimi biatung a si i, Zu kongkau ah Biaknak le Cozah, Biaknak le mirunnphu biahmuhthiam a har ngai te ding a lo

A Voikhatnak YCCF-International le Chin Progressive Ai-awh in Chimnak Nawl Ngeitu He Biaruahnak

1. Thimnak ah tei ulaw, ahmasa bik Chinland caah tuah dingmi pathum in kan chim kho law kan duh ko.

NTK: Pakhatnak ah, Chin mipi ei-in kawlnak le pursum leilawnnak ca i a biapi tukmi mawttaw lamzin hi Chinland le Kawlram karlak, Chinland le India (Bangladesh) karlak le Chinland sung hmun kipah tu hnakih ttha in tuah kan timh (Lamzin laih tikah mipi thazaang le phaisa a lakin hman a si hrimhrim lai lo i lamzin laihnak in phaisa tampi cu a ttuantu mipi sinah a lut sawn lai). Pahnihnak ah, mipi ei-in kawlnak phunphun, eg, mithan [sia] farming and poultry farming etc., hrangah loan pek a si lai (kan theihnak ah tu hlan loan an pek tikah, Bank rianttuan hna nih loan lak tikih i ralrin ttulmi hna a latu sinah tthaten an chimh zuam lo caah, a latu pawl i ralring thiam loin phaisa an hman dih i an hlawk phah lo hlei ah an inn le lo tiang an hloh pah. Mah bantuk um ti lo dingin kan tuah a hau). Pathumnak ah, kan Chinland sungah sumsaw tampi lut khawh dingin kan ram chungah Cement factory, Corn factory, Wine factory etc

Hakha Eco- activist nih aa dawhmi an tuahser

Hakha Eco-activist ( HEA ) min pu bakin Hakha Siizung pi pawngkam ah thingkung 250 an cin. Cinnak hmunhma hi, Siizung lei a ttuanmi hna nih an sawh piak hna.

HEA nih ati mi cu : Kan ruahmi cu minung pakhat a si vemi nih hmun le hma a ngeih, thing le ram a ngeih ve ko ahcun fur khat chung ah thingkung kung 10 tal a cin lo ahcun cu nu cu pa cu a poi ngaimi a si ti hi a si, tiah ruahnak an ngei.

Mah le pawngkam ummi cio kha, itthithruai i Rungtlang tang, HBC compound ti bantuk ah thingfa cu an cin hna. Zion nih Ngauthu tlang ah thingfa cu an cin ve.

Atu bantukin, thingfa an cinmi hna hi a cin lawng siloin a zohkhenh zong ttuanvo kan lak chih lai tiah an chim rih. Atu lio ahhin cun HBC staffs in kan tam cem an ti.

HEA nih a hnuammi paoh kan tel pi ve uh tiah hawikom theihhngalh zong an sawm hna.

Hmanthlak i van langhter mi hna hi, Hakha siizung pawng thingkung an cin lio le an cinnak hmun cu asi. HEA nih ati rihmi cu : Kan nih cu ni-fa-te thingfa le vawlei he kan itlai rumreu ko e an ti.

YCCF-International le Chin National Party Biaruahnak [I]

A Voikhatnak Biahalnak le Bialehnak

1. Tutan thimnak ah acheunak tam hi tlangchung mi dirhmi party asi ti kan theih. Chinmi dirhmi tah zeizat dah nan si? Zeiruang ahdah CNP nan dirh?

CBT: CNP party cu a tanglei thil pathum tuah dingin dirh a si. 1) miphun kilven 2) miphun tthanchoter 3) Tlangcungmi chunmang Pydaungsu (Censor a mih caah Mirang holh in ka hrial) democracy, hi hna pawl ngah duh ruangah a si. Chinmi dirhmi party hi kan theih tawk ah pali CNP, CPP, ENDP le KNDP tiin. Ethnic National Development Party le Khami National Development Party hi May 12 le 18 ah party tlingah pom an sinak The Mirror Tadinca nih a thanh. KNDP hi cu Paletwa ah an dir ko lai i, ENDP zong hi Lailenpi ah Hqrs. an ser an ti i Mara tawlrelmi deuh si dawh a si. 'Mro or Khami National Solidarity Organization' tu cu Rakhine in an dir i Chin ti zongah an i pom rua loin kan theih hna. CNP le CPP tu hi Laitlang huap dawh kan si i, kanmah pahnih lawng hi hmatpungttin a ngahmi kan si fawn rua, atu tiang cu. Tutan thimnak ah Tlangcungmi party a tam-u kan si hi cu khuaruahhar ding a si lem lo. Kawl pawl caah cun democracy kha an saduhthah sang bik a si i kannih Tlangcungmi caah cun democracy cu a pakhatnak thil a si bal lo.

2) Zei ruangah dah Kawl Ralkap uknak a hmunh khawh nak dingin an suaimi 2008 Phunghram a fehter chinnak dingah an tuahmi 2010 Thimnak ah nan luh?

CBT: Hihi cu Salai Tluang Lian Hnin, Dr. Ngun Cung Lian le adangdang nih chim tawk an chim cang ko i kai rinh pah ko lai. Zapi lungrual in nuar khawh ding cu [rak] si kho sehlaw zeidah chim awk a um hnga. Chim ko ahcun thimnak luh timi hi kanmah cio zong kan saduhthah cu a si hrimhrim lo. Asinain ahodah chizawh kawrawng a awih taktak ngam? Luh lonak nih democracy he a kan naihter deuh hlei nakding lam fiangte a chim kho kan um lo. Cucaah NLD nih biakhiahnak a tuahmi cu a palh kan tinak a si lo nain tlangcungmi (abik in tlau nih a hmel cangmi miphun hme tete pawl) kannih caah cun kan Lam tthing hi cu ruahtthan a hau cang. Kanmah lawng hngan cu atu hi a dohnak thazaang chim lo a tuarnak thazaang hmanh kan nei ti lo. Kawl pawl caah cun hi ram buai hi kum 100 a rauh zongah an tuar khawh ko lai. Hi nak zongin an paam hlei ti lai lo i miphun, caholh, leiram tlau ding zong an caah phan ding a um lo. A taktak ahcun Rome khua luhnak caah lam pakhat lawng a um lo. Kawl pawl lila hmanh 2007 September hnu cun an lungput ai thleng ngai,"Vangkauthlak cun tengh cii a si lo, chunglei-tha- ngerh tal hna in zei a lawh hnga?," tiin. Asi khawh chungin kan nawr ve lai i a tlawm bik Indonesia, le S. Korea bantuk democracy thlennak lam ah chuahpi khawh kan duh. Ka chim cang khah, hihi kan saduhthah cu a si lo. Asinain Phunghrampi (2008) cu Referendum lioah biatak tein kan rak buaipi cang ko nain kan rak hlawhtlinh fam lo kha ta. Atu cu a tlemi cawhnuk zoh in ttah caan a si ti lo. Phunghrampi section (4) chung ah "nawlngeihnak luzik (sovereign power) cu ram mipi (citizens) sinin a luang" tiah a um bang, ram mipi le ram daw taktakmi party pawl biatak tein kan dirtti i, kan fit ko ahcun ruahchan ding a taang rih ko. Hung kan zum ko uh. Phunghrampi timi cu 1947, 1974, 2008 ah tiin saui lengmang a si ko i damte um ahcun catlap nana cu rua hnah a si.

3) CNP nih Chinram pumpi dihlak nan huap kho hna lai maw?

CBT: Chim awk a har deuh rih. Paletwa hi kan thazang a der. Pehtlaihnak an har ngai. Asinain a si khawh chungin kan i zuam cuahmah lio ko. Hmundang tu cu phan ding a um lo.

4) Zeiruang ah dah mipi nih vote kan in pek hna lai?

CBT: USDP cu ralkap dirhmi a si. CNP cu nangmah[Laimi] ta a si. Kan party nih cozah kan tlaih khawh lo sual pingpang hmanhah Hluttaw le cozah zungah mipi ai-awh in a chimreltu ding le mipi leikap in ralttha tein mipi leikap in a dir ngamtu ding party (smart opposition party) kan um hrimhrim a hau. Democracy timi cu mipi nih cozah rianttuanmi cazin vialte hmuh khawh dihnak nawl le tlangtlak khawhnak nawl kha a si. Hluttaw ah nan kan kalter ve lo ahcun cu vialte cu kan miphun nih a sungh lai.

5) USDP hi Laitlang zongah atthawng bik dingin ruah asi, Laimi bochanmi upa hna zong candidate an chiah cang hna tiah kan theih, CNP lei in zeitin nan ruah? USDP he nan i dannak a um lai maw?

CBT: Ziah cu ti cun USDP cu na ruah khawh e? Kan mipi hi an molh lo dakkaw. Cun "Laimi bochanmi upa pawl candidate ah an chiah cang hna" na timi zong hi aho kaa in dik na theih. Kannih nihcun Dr. Hmuh Thang zong hi independent in ai cuh lai tiah pei kan theih cu. Atu hi Dr. Hmuh Thang, Pu Ngun Hram le Dr. Ro Uk kha kan party ah rak kan dirpi dingin atu hi sawmnak cakuat kan timh lio hna a si. Annih hi kanmah nakin tampi khua cuan kho an si. Mipi nih USDP zeitin an hmuh ti hi kan nakin an fiang deuh. Cun, annih cu mipi nih kan dawtmi hna kan pale an si fawn ko caah tlin le tlin lo kongah buai awk an nei fawn lo. Cu a si ko ahcun aziahdah a herhlo michiat hruaiin cuka ahcun an va kal zia lai? USDP he kan i dannak cu, kannih cu Vapual kan si. Chiandeih timi hi Laitlang ah kan pupa kotho in a um balmi saram a si lo hlei ah Laiholh zongin a min kan nei lo. Cucaah chiandeih cu amah le a kua te ah va bok ko sehlaw Vapual zong amah le a bu te ah daite in um ve ko sehlaw; cucu a dih ko lo maw?

6) Kawl Ralkap Cozah duhning in thimnak ah a lut ding nan si tikah, USDP nakin Chin miphun caah nan tuah khawh deuh hlei dingmi hna a um maw?

CBT: 'KRC duhning nan zulh' na timi hi paih a kan sawm i 'OK' kan ti khi a si. Ka chim cang kha, kannih cu kutbengh le lusuk ruah ah Hluttaw kal ai timmi kan si lo. 'Hluttaw chung biachimmi ruangah tlaih khawh a si lo' tiah upadi a um ko i khika tu khi kan buantual a si. Mipi nih zeidah an duh kan theih ko i ipaih hlan ah tamtuk chim awk si lo. Phundang in ruat hlah law USDP nih na techin fapar chan tiang deih in chawva an tuat khawh ding ahcun zaangfahnak tein rak kan vote duh hlah. Mahbelte, fak deuh le hla deuh in khuatuak cu a hau cang.

7) “Kawl ralkap cozah tanbo ah pei an i can dih cio te ko lai cu” tiah biasiphai an um leen cang, CNP nih zeitindah nan ruah?

CBT: Hitin a kan ruattu pawl hi mawhchiat thlu ding an si lo. Party 40 renglo lakah hi bantuk minung zong cu an rak um ve taktak kho ko. Asinain kan zate tu cun kan si hrimhrim lai lo ti cu ka chim ngam. Azeikhom siah nan lungsau hraam ko rih uh. Kan i paih taktak tikah aho dah KRC tanbo, ahodah mipi tanbo ti cu a fiangpup te ko lai.

8) CNP le CPP ah hruaitu dirhmun in a chuak kho dingmi kan hmu hna lo, USDP tu ah bochanmi an um deuh tiah ramleng um Chinmi cheukhat nih an in ruah hna. Mah kong he pehtlai in USDP cu maw vote kan pek hna lai, asiloah Chin miphun nih kan saduhthah a ai-awh khomi party dah? CNP nih Chin mipi kan lungduh tinco khawh dingin nan kan ai-awh kho lai maw?

CBT: Hi kong cu a cungah kan fianh pah ko cang rua ka ti. Ka khuaruah a harmi pakhat tu cu USDP i a lut komi rumro aa bochan deuh khotu nan hmuh khawh ngelcel hna hi a si. An caah hruaitu tahfung(criteria) hi zeidik a si ve hnga. Tulio koko ahcun fimthiam tuk ttung i dikfel lo tuk piahtana hi dawh celh lo a si ko cu mu.

9) Cozah sianginn ah Laica cawnnak (from elementary to high school to college) hi tuah khawh tak asi ko lai maw?

CBT: Hmailei ahcun a si kho ko lai. Nain lawlawse cu tangli tiang hi Myone kip nih mah le cawn duhmi Laica phun khatkhat ithim in cozah sianginn ah tangli tiang subject pakhat in cawn dingin kan party nih kan aupi. Cu zong cu Syllabus, Curricula le cawngsayate lahkhah paoh Pydaungsu Hluttaw le Central cozah nih pek/tlaih dingin Phunghrampi ah suai a si caah biatak tein nawr a haumi tu cu a si. Asinain Pydaungsu zong nihcun Pine kut ah cucu a hluai khawh fawn ko. Cun, Pine nih mah le budget tein cawnter khawh zong a si fawn i sungh-awn kong bel ah a har deuh kho nain cu zong cu, "Laica tangli a awng lomi Laitlang ah cozah rian kan in khanh kho hna lo" tibantuk in Laitlang cozah nih amah le upadi a ser khawh ve ko ahcun lam cu a um ko. Azei si hmanh ah hihi thil har ngaingai cu a si nain kan party nih ai hmaithlak bakmi a si caah kan tlolh hrimhrim lai lo.

10) Common language (Chin official language) kongah nan dirhmun?

CBT: Keimah pumpak hmuhning in kan leh lai. Pheh lote, ngakchia deuh ka si caah hi kongah tuanbia ka theih lomi a um len kho. Tck. Pu No Than Kap nih Laizo holh hi "Chin tlangholh a si" tiah a ttial (Aw Falam Vol.) mi kongah zeitik ah, mizei nih upadi ah an rak ser ti ka thei lo. Chin Special Division Acts hi nihin tiang a nung rihmi si kaw cuka hna ah a um hnga maw, ka rel tawk ahcun ka hmu lo, keimah theih tlawm bia a si ko lai. Asinain nihin tiangah Laizo holh cu Cozah nih a theih bik ti tu cu al awk a ttha lo. Asinain "Tlangholh a si" hun ti awk tu ahcun fak deuh in tuak a hau rua ka ti. Kei ka ruahning ahcun mah le holh cio hi tthanchoter cio ko rih usih law acung i Laica cawnning ding Program hna a tlamtlin ahcun tu hnu kum 20-30 ahcun Chin holh pa khatkhat cu zapi nih pom khawh dingin a chuak te ko lai tiah ka ruah. The 4th Initial Draft of Chinland Constitution ah kum 10(?) hnuah Mirangca office language ser ding tiin ai ttial rua ka ti. Nain cu zong cu kum 50 ti hna sehlaw a fuh deuh hnga tiah ka ruah. Azeikhom siah Pu No Than Kap nih "[Laizo-tlangholh] tal cu kan nunnak le thisen luang tiangin kan kilven a hau (Chm-18)" a timi tu hi cu a fak deuh rua ka ti. Hakha zong va si ko ning, Falam zong va si ko ning law ka hmanmi holh tlau lo nakding ahcun nunnak pek zong a phu lai nain 'ka holh Tlangholh si nakding' asiloah 'midang nih ka holh an hman khawh nakding' caah ka unau thisen luanter cu ka thlingkik.

11) Non-ceasefire le peace talk kongah Chinram tulio sining le nan timhtuahmi?

CBT: Piahtana phisin nak caah a rem bik hmun cu cabuai cung a si. Hi kong ah kan ruah ciami a um ko. Mizoram le Laitlang politics hi ilawh chin lengmang dawh a si. Ruahlo ah Pu Lalthanhawla bantuk hna kan Laitlang ah CM an tlin sual ahcun "Kan pasal ttha pawl cu ram an vai lio. Vomkhuai lu he an rak tlun te ding kan iruahchan nain sakhi lu he lawng an tlun zongah sunglawi tak in kan don ko hna lai" a ti ve te men ko lai.

12) CNP le CPP hi tulio ahcun zapi theihmi deuh nan si, mipi nih zeitindah kan in hmuh hna lai?

CBT: Kannih hi 'unau party' kan si. Kan i lawhnak a tampi. Kan ral zong ai khat nawn. Nain kan strategy le idea bel ai khat thlu fam lo i pei tihin kan si fam hi. A tlangpi cun kannih cu kan min bantuk in 'National' 'miphun runvennak', le 'democracy' ti hi kan bia hmaisuang a si lai. Cu ve bantuk in CPP zong hi an min le an policy cauk ka relmi tawk ah 'Progressive' 'pawcawmnak' 'tthanchonak' 'khuasak tuntuk' ti hi an chim tam deuh ding si te dawh a si. Kannih party muici cu a sen lai i annih hi -- USDP nih ahring (green) rak hmang hna hlah sehlaw, a hring ai thim dingin ka ruah hna. 'Tthanchonak' hlan ah thil tuah hmasa ding a um tiah kan ruah ruangah Pu Zozam cu PSI manager sinak in ai phuak i kei zong OCO Secretary sinak in kai phuah hi a si. Kai lawm.

Note : YCCF biaruahnak phu chungin lakmi asi. Lairam thanchonak ca'h thathnemnak a um ve sual hnga ma tiah, ka blok chungah kai tar. Cun, YCCF moderator te zong nih ruahthiamnak an ka ngeih ko lai ti zumhnak ka ngei.

Pu No Than Kap le YCCF E-groups Biaruahnak

Pu No Than Kap le YCCF E-groups Biaruahnak

Constitutional Leaflet Chin

Constitutional Leaflet Chin

Laitlang Tanghra Rizalh

Khonumtung thawngpang bu nih an hun ttial mi ah Laitlang tanghra rizalh cu 16.38 asi tiah an ttial. 2010 chungah laitlang in camepuai a phimi hi, nu 3828 le pa 4878 asi i milu an zate ah minung 8706 an si. Hi chung hin, a awngmi cu milu 1426 an si, pa 651 le nu 775 an si hna.

Subject 5 in minung pakhat kungthu a hmuh. Subject 4 in minung pakhat, Subject 3 in minung pahra le Subject 2 in minung pasarih nih an kan hmuh piak. Cun, Subject 1 in minung 83 nih an hmuh.

Laitlang tanghra camepuai tuahnak hmun 12 chungah Tonzang peng in 24 % in an awng cun Paletwa peng in 7.84 % in an awng ve.

Atu lio Laitlang siang ca cawnnak Director cu Mr. Mit Su asi.

Akonglam; Hakha-Dauchim-Hmandaw lam Pathian thangthat thlacamnak

Dawtmi laitlai unau vialte,

21.5.2010 Friday ni ah Hakha-Dauchim-Hmandaw lam limnak caah Pathian sinah apnak le thangthat lawmhnak thlacam nak cu Dong tiva ah tlamtling te in kan tuah khawh. Program hmannak cu atanglei bantuk in a si- (HBA, HBC, HKBC, MABC Pastors pawl le Komiti upa pawl, khuate lei upa le mipi 200 renglo an nit tel. )

- Pu Thla Thawn nih Chairperson a tuan , ramdang lei lawmhnak kuat mi email pawl a thanh.

- Zapi ‘ Ahme ram Laitlang timi hla kan sa.

- Pu That Mang Le Pu kio Hlun, Loel Ling (Muko editor) le Win Aung ( Sheh maungtu upa) nih bia an chim.

- Nu Fam Thlia (Firti) ramhla solo a sak.

- Rev. Chan Chum (HKBC) nih thangthat, ap nak le thluachuah hal nak thla a cam.

- Nu Ngun Hawi Iang (Hata) nih solo a sak.

- Lasawng le roca pek nak ah; Sheh mawng pawl roca anpek hna. Lam cawh lio ah afel aazuam bik khua paw kha roca le laksawng pek nak an tuah; 1st ah Farrawn khua, 2nd ah Lung Hnan khua, 3rd ah Hata khua an si.

- Laimi, acozah, lam cawh nak in aatel mi vialte le ramchung ramleng tha a pe mi a bawm mi vialte , komiti vialte caah Rev. Ceu Nawl (MABC GS) nih thla a cam.

- HBA AGS Rev.Hram Zel nih HBA aiawh in komiti lutlai Pu That Mang sin ah lam caah lawmhnak le bawmhnak laksawng a pek.

- Nu Hlawn Sung ( Dauchim) nih “ Lairam kan kaltak lai lo” timi solo a sak.

- Rev. Paul Tum Ceu nih phung a chim,” Laimi hi chan tiluan nih akan hrawh maw, akan thanchoter timi ruah ahau, Kan lung a rual a hau, Lai thancho nak akan donkhan tu cu, hnahchuahnak le kanmah zon lawng kan ni ruah mi hi a si, ram thangcho cia cu hmailei can saupi ca an ruat an tuan, Athangcho lio mi cu, nihin thaizing ca an ruah, Athangcho lo mi cu mah zon le hmuhtem nak lawng an ruat, GCCF a um cang i Lairam kan kaltak lai lo, ramleng in kan ni bawm hna lai i kan tuan lai timi tinh mi kan ngei” a ti. ramdang um mi ram 18 i Laimi zeizat kan um
cang timi zong 2009 GCCF cazin ning in akan thanh.

- Rev. Hram Zel (HBA AGS) nih dongnak thluachuah akan pek.

Dongtiva i thlacam nak cu tlam a tling tuk. Pathian hnatlak nak le bawmhnak ruang ah a si ko. Hmailei ah atam deuh in tuanvo atang rih leiba tampi kan ngei rih. Pu Joel Ling nih atimi cu; “ Hakha in Dongtiva tiang , lamthluan zeitluk har dah a si hnga, lungpang ahar tuk an timi cu zeitik dah ka hmuh lai tiah ka ngiat leng mang i Dong tiva tiang ah ka hmuh tunglo” ati. Atu hi lam hmui zoh ning in akal kho rih lo i remh than ding le Dongtiva hlei donh ding le furthal lam awn ding ah tuanding tamtuk atang rih, Pathian thangthat bu le hi lam caah thazang ruahnak phaisa le bawmh nak phunphun in akan petu nan zapi cung ah lunglawmh nak tampi kan ngei.

Pu Hram Ceu
Komiti Aiawh in

Source : Laiforum biaruahnak ah Pu Hram Ceu nih 22th May, 2010 ah athlahmi ca asi.

Aizawl (Lengpui) Airport & Lairam Airport?

A cunglei hmanthlak hi, Mizoram nih an i ngeihmi Lengpui Airport hmanthlak asi. Hi tluk fingtlang asannak hmuhma le nelrawn a tlawmnak hmun ah, hi tluk airport tha an ngeih khawhmi cu, lung ai lawm tuk. Laimi le Mizo cu aa naihniam tukmi miphun kan si caah, kan unau hna ram nih hi bantuk airport an ngeih khawhmi hi, kan mah Laimi ca zong ah lunghmuih awk tlak le zohchunh awk tlak thil pakhat asi ko tiah ka ruat tawn. Kawlram le Kalaram ram i kan um lio ahcun, miphun dangdang bantuk kan lo ko nain, ramdang hna i kan i hmuh tik hna le kan tuanbia chim tik ahcun, miphun khat ngaingai, holh tlawmte lawng aa dangmi kan rak si zia kha a lang ngaingai. Cucaah Mizoram nih hi tluk airport tha hna an ngeih tik ah, lawmhpi lo awk a tha lo.

Lengpui Airport hi, a cheu nih Aizawl Airport ti zong ah an auh. A ruang cu Aizawl khualipi ca deuh ah tuahmi asi caah a si. Cun a lam zong a nai caah a si fawn. Hi Lengpui Airport hi, nifatin tein Kolkata le Guwahati ah vanlawng pehtlaihnak an ngei. Cun Imphal khua he zarhkhat ah voi 3 pehtlaihnak an ngei. Kalaymyo Vanlawng tumnak nak hmanh in a hlunghlai deuh tinak asi i, a men lo ngaingai.

Hi Lengpui Airport hi, Aizawl in KM 32 a hlatnak ah a um. Mizoram ah a pakhatnakbik airport lian an ser hmasatbikmi a si. India Nichuahchaklei ramkulh dihlak ah lianh ah pahnihnak asi. A sau hi metre 2,500 a si. A pawngkam ah tiva fatete tampi an um; zeitindah vanlawng a tum ngam hnga ti awk tlak asi ve ko rua. Hi bantuk hmunhma ah hitluk ropuimi vanlawng tumnak an tuahmi hi cu, an men lo taktak. Hi Airport saknak ah Rs. 97.92 Crore (979.20 million) an dih. An sakning hi a rang ngaingai i, kum hnih le thla hnih ah an lim. Airport sersiam hi December 1995 in an thawk i, February 1998 ah an lim. Hi airport an ser hlan ah hin, Aizawl in a naibikmi tlanglawng dinhnak hmun, Bairabi cu KM 130 (81 miles) a hla; a naibikmi airport Silchar cu KM 205 (127 miles) a hla. Hakha in Kalaymyo khan a si. Mizoram nih hi tluk airport tha an ngeih khawh lio ah, kan nih Lairam ahcun vanlawng tumnak cu van chim lo, bus station hmanh kan ngei rih lo.

Lengpui Airport kong ka ruah fate Lairam kong ka ruat ve tawn. Lairam ah airport a um kho ve hnga lo maw? Hakha khua zong a lian tawk ve ko cang i, abik in Hakha kha khua pawng hrawng hna ah hei um kho ve sehlaw, Lairam caah zeitluk in dah a va that hnga? Hlan deuh ah, Hakha Airport caah Haithlan an rak cawh hrulh bal i an puitlinh kho lo. Cuticun hmunhma dang zong zoh lo in, an ban thai. Ziah Hakha khuakap taktak i a um lo zong ah, Hakha in motor in phak khawhnak hmunkhat ka khat tal ah vanlawng tumnak a um kho ve ding a um hnga lo maw? Hmunhma kan ngeih lo ruang ah maw asi? Kan kawl lo ruang ah maw asi? Idea kan ngeih lo ruang ah maw asi? Zeidah a kan khamtu asi hnga?

Hlan ah, Thantlang khua pawng, Hmunthar khua zong hi, an rak caihphai hrulhhralh. Hihi hmunhma a rem taktakmi a si. Tlang nih a ceh deuh caah vanlawng tumnak a har deuh lai ti a si. A cheu nih Thantlang khua pawng, Pawhtawrawn hna an rak zoh pah hawi. A cheu nih Gangaw phak lai Cengtum naihniam deuh ah an rak sawhkhih ti a si. An zate in aa tlolh viar. Cuticun nihin ni ahcun, Lairam ah vanlawng tumnak sersiam ding cu, chun mang bantuk asi cang. Zeidah a ruang a si hnga? Democracy kan si lo mi le kan thancho lo mi maw a ruang asi hnga maw? Hmunhma tha kan ngeihlo mi dah? Asiloah a taktak (practical) ah a cang kho taktaklo dingmi hmunhma an rak thim caah dah a si? Asiloah kan ram le miphun caah kan duh a fah lo bia le rak tan taktak lo ruang ah dah a si hnga? Asiloah cozah thapeknak pakhat hmanh aum lo ruang ah dah a rak si hnga?

Nihin ni ah, Mizoram cu airport tha ngai an ngei kho i, international level taktak in khua an sa kho cang. Kan nih Lairam ah tah zeitik ah dah Hakha Airport hna a um khawh ve te lai? Zeicadah kan nih Lairam ah airport kan ngeih khawh ve lo? Hmunhma kan ngeih lo caah maw a si? Kan kawl lo caah dah hmunhma kan ngeih lo? Asiloah cozah chiatkhat ruang ah dah? Hakha hrawng theng asilo zong ah, nikhatkhat ah Lairam airport tah a um kho ve te hnga maw? A dang thli cung in an zuan lio ah, kan nih vawlei in chan zeizat tiang dah kan kal rih lai?

Hai Vung Lian

5128 Maple Valley Dr.

Columbus, Oh 43228

Tel: 614-853-3490 (H); 614-625-6128 (C)

Chins in the US 2010 census to be recorded as Burma Chins

A cunglei tlangtaar he pehtlaiin ceihhmainak tam pah tialmi rel a si tikah zapi caah theihthlei ngai cu a si ko. US Census 2010 ca lawngah a si ko nain hi hnuah cun ramdang Zurop, Australia, le ram dang zongah a peemmi kan Laimi tampi hna caah mahle miphun min (race) tialnak ah tampi a hnorsuan, a huap chih ko ve caah ramdang lei zongin rak i ruah cio a herh ngai tiah hmuh a si caah mahle phanhnak ram dirhmun in hmuhtonmi tlawmpal tial ka duh ve ko.

Kan miphun cu Taluk ram in a rak peemchuk i atu Laitlang/ram ah khua kan sa ti cu ahohmanh nih el awk a um lai lo dah! El awk a ummi belte cu Chin timi min hi a si. Kanmah le kanmah cu Chin kan si tiah aho te holh le tuanbia hmanh ah a um lo ti cu nihin tiangah cun theih khawh a si. Chin kan si ko tiah nihin ni tiangah Taluk ram ah va kal riangmang in kum saupi Chin Miphun Thawhkehnak kong (tuanbia, Arfitacts, ... Archeological evidence .. ) hlathlai (research tuah) in "hi bak kan si" tiah a chuahpimi a um kan hmu/thei rih lo. Research paper, capar, cabia tu cu a tampi ko. Asinain miphundang (foreigners) nih an kan auhnak le an kan theihhngalhnak kan miphun min cu Chin (Khiang) a si timi cu 1000% in a hmaanmi a si, el khawh a si ti lo. Laimi vialte Lungrualnak a kan petu min cu Chin hi a si tiah ka pom ve.

Chin timi min hi vawleicung cozah nih an pom maw? timi zawnah hin ruahnak tial ka duh. Nihin ni tiangah cun Singapore ah hin Laimi zong tampi zong nih PR zong kan hmuh pah lengmang cang tikah kan miphun min tialnak zawnah hin Nationality kha zoh in tial a si tikah Form kan tial tikah Nationalilty zawnah hin Myanmar, tiah a si caah Burmese timi miphun min in kan um. Race zawnah hin Chin tiah kan tial ko nain kan Race min cu kan Nationality kha a si cang. Bianaah Bangali, Sikh, Punjabi, Tamil hna zong hi an ram India ah cun race a phunphun an si ko nain Singapore ah PR maw Citizen maw an si tikah cun an race min cu Indian ti a si cang. Tamil, Punjabi ti bantuk a um kho ti lo. Kanmah zong hi kan Singapore Identity Card ah hin Hin ti kan si kho ti lo, Burmese ah kan tla dih. Kan duhmi cu a si hrimhrim lo.

Chin kan si tiah i ti khawhnak zalonnak ram ah a ummi Laimi hna tal nih hin cun nan Race min ah CHIN tiah nan i ti cio dingin kan in duhpiak ngai hna. Burmese Chin or Burma Chin nan ti lo ahcun US Census ah kan in khumh hna lai lo tiah cunglei in order a um balte ahcun phundang in a si ko hnga, zeihmanh ruahnak kan in pe kho hna hnga lo. An ram nan um caah an ram uknak phungnawl cu nan zulh a hau hrim ko. Zalonnak ram ah nan um ko i mahle miphun min nanmah tein i chim khawhnak nawl (human rights) nan ngeih ko ahcun ziah Burmese le Burma telh chih cu nan duh peng rih ko? Burma telh loin zeihmanh nan tuah kho ti lo maw? Pathian nih hin miphun pakhat dirhmun in a min ah Chin tiah a kan sermi hi kan theihthiam lo caah maw a si, kan i za lo ruangah dah a si. Kawlram chungah kum zeizat dah kan miphun ning piin sal ah kan taan cang hnu zongah hin zalonnak ramdang phanh cang hnu tiang zongah (an sal kan si rih ko tinak langhternak) an min (Burma) telh chih lo cun kan si kho hrim lo ti maw a si rih ko hnga? I totally cannot believe it! Vawlei pumpi nih Chin tiah an kan theihmi zeirel lo bia a si tiah ka zumh. Malaysia le India i UNHCR nih Chin Refugee an laakmi hi Burma ralkap cozah nih a kan hrem, miphun hlohralnak tuah le Nuhrin Covo a buar tuk caah an miphun a loral sual lai tiah humhim in Dornak a kan pekmi a si ti cu kan zumh ko. Burma Chin tia ruangah Laimi caah zei bantuk political gain dah a um hnga cu kan theithiam ve lo. "China ram i Chin an um ve ruangah an kan Kawlram (Burma) ummi CHIN kan si tiah an kan thei sual lai lo" tiah reason pekmi kha cu kannih cu kan ei kho lo. Kan hnasen a tla lo, kan chung a pil kho hrim lo. Cuti kan ti lengmang ahcun Hakha Chin, Tedim Chin, Falam Chin, Burma Chin, Burmese Chin, Asian Chin, American Chin, Australian Chin, Singaporean Chin, Malaysian Chin ... cu Chin, kha Chin .... tiah a dong kho ti lai lo. "We are one in Chin" ti zong hi chim len awk a si ti hnga maw?

Chin or Chins kong ah khan cun British le American English grammar hman ning nih a ngeih lai. "I am a Chin. We are Chins or we are Chin people" ti a si hnga. Cun "I am speaking in Chin language or I speak in Chins" ti hi aa khat ko lo maw?

A tanglei cherhchan in. "The Image of War, or Service on the Chin Hills" by A.C.E Newland, published in 1894)

Ro Thawng

Singapore

Mizoram ah Vawlei cung ah angan bik mi Cheraw lam

Vawlei cung ah a um bal rih lo mi, angan bikmi ruakhawtlak lam Mizoram ah an lam i mah cu Guinness World Record nih theihpi a si. Vawlei cung ah a ngan bik mi ruakhawtlak lam, Mizo holh in cun 'Cheraw' tiah an auh. Tuthla ni 12 ni ah khan Mizoram khua lipi Aizawl khua ah mah tin lamnak cu sunglawi emem in an tuah mi cu a si. BBC thawngpang nih siseh, Guinness World Record website nih siseh mah hi kawng hi ropui tak in an ttial.

Aizawl khualipi lamthluan ah Mizo thilthuam dawhdawh ai hruk mi ngaknu tlangval, mino upa tiin an i pung lulh i vawlei cung um balrih lo mi nunphung lam pakhat cu an vun langhter. Mah hi lam a lam mi hna hi a milu in 10736 an si. Thawnghra renglo minung nih lam pakhat rual tein an lam tti khawh tihi khuaurah har thil pakhat cu a si. Lam sawh sawh si lo in, ruakhaawtlak a si, rua khawn ning, hlaw aw he i rual ding in ke kar ning le i hlirh thuining hna ruang tak in an lawm khawh mi hi khuaruah har thil a si ternak cu a si.

Mah hi ttin lamnak tuah khawhnak ding caah hin Young Mizo Association timi mizoram mino YMA hna nih ttuanvo an lak i, sianginn kip ah a kai lio pi mino hna kha an thim hna i mah tihin lamnak an tuah khawhnak cu a si.

Mizoram ah hin 2009 kum lio zong ah khan Chapchar Kut timi puai ah minung tampi nih mah hi Cheraw lam hi an rak lam bal cang. Mah lawng si lo in minung tamnawn in kum dang zong ah an rak lam tawn rih.

An lam ning hi tu Laitlang(Chin State) i ummi Laimi hna nih lammi ruakhawtlak phunkhat a si ve. Tulio Burma ramchung Lairam i lammi ruakhawtlak ah cun rua akalh in kallh in lam a si. Square bantuk in a si i, rua a tamdeuh a hau. Atu an lam ning hi zoh tik ah a fawi deuh ngai mi a si. Tlar khat ah mau thluan pahnih lawng a herh i lam a fawi deuh ngai mi a si.

Mizoram miphun hna an lungrualnak a langhtertu thil pakhat bantuk zong in hmuh khawh a si i, kokek nunphung le lam an sunhsak ning hna hi izoh chunh awk tlak ngai an si ti zong hmuh khawh a si rih.

Mah hi ruakhawtlak hi Vietnam le Loas miphun hna zong nih an lam ve mi phun khat a si. Cun East Timor Les ram hna zong nih an lam mi lam pakhat a si ve. 2009 kum lio ah khan Vietnam ram ah lam mi ruakhawtlak lam cu Guinness World Record ah rak khumh a si nain minung 7700 lawng nih an rak lam kho.

Marh ni 12 ni ah cun Aizawl khua cu ai rual taktak in mauthlak thawng hna le mizo hla aw dawh he akhat ko ti a si. Vawlei cung in thawnghlat mi hna le tourist cheukhat zong nih khuaruah har in an zoh ve ti asi.

Source :http://www.cyona.info/index.php?option=com_content&view=article&id=100:mizoram-ah-vawlei-cung-ah-angan-bik-mi-cheraw-lam&catid=10:chin-news&Itemid=42

Hakha khua ah Kawlram hlasak thiam minthang pawl hla an sa lai!

Dear All,

Nan dam cio hna maw? Atu lio cu Hakha zong thawngpang a that liote asi. Hakha khua ah a ra lai mi ni le caan ah an tuahdingmi

kong hi a thei rih lomi le hngalh a duhmi nan um sual ah tiin a tanglei thawngpang pawl hi ka rak in kuat hna.

Avoi 62nk Chin Phunpi Ni, Live Concert

Hakha

Zanlei suimilam 5-9 tiang Feb 18-19 zan tiang Carson Hall, HBA ah an sa lai.

A tuahtu/Tlangtlatu – Rual-U Phu, Hakha

Sponsor – Air Bagan

Hlasatu ding cu, Kawlram hlasak thiam Ringo, Kawni, Naynay, Thuamkham, Phyugyi, Hetkat, Zaw Win Thuat, le Hakha hlasakthiam pawl an si lai.

Band, Zaw winthuat & Emperor Band

Zoh man, luhman ah Ks. 10000, 5000, 3000 tiin phunthum ah an then.

Hi biaruahnak aa daw vemi nan hawikom,

Salai Holy Tawk Tling Thang

Hakha

Chin State

salaiholy@gmail.com

Sawm mi phun

Nan dam cio hna si?nan thut um nak ah le nan

rian tuan nak ah Bawipa nih can um pi ko hna seh.kan mah Sweden ram

a um mi zong kan dam lio cio a si,Sweden ram thil si ning kongtlawm pal

vun lak sak tak ka duh,Sweden ram i khua hlun bik cu Boden a si,Sweden

ram Luleå khua i a um mi gammalstad Biakinn picu,kum 500 a si cang tiah

an ti,Swedenram ah a um mi,Lai mi inn 35-40kar kan si,

Sawm mi phun

Sawm mi phun pawl hi ram a ngei lo hna i,

EUROPE ram ah hin mi nung,67500 tluk an um ti a si,Sawm mi phun

pawl an um nak cu,Norway ram ah,40000 tluk a um hna,Sweden ram

ah 20000 tluk a um hna, Russia ramah,7500 tluk a um hna ti a si,Sawm

mi phun cu khua a ngei lo hna,ram lakah khua a sa hna i,an mah duh nak

poh ah a um hna,an paw cawm nak ah,sa ram an zuat hna i, a sa an zuar

i, a phaw kha a phun phun in an tuah, cucu an paw cawm nak ah an hman

mi a si,

BOMH NAK

Sweden cozah nih lai mi phun hi an kan dawt

hrim hrim ko,lai tlang mi harle ngak tah zong a bomh hna,a bomh nak hmun

cu,Hakha,Falaam leTidimTonzaang,Thlantlang ,Matupi,kalay a bomh hna,

thlanglei lai tlang belte a pha kho lo hna ti a si,cucu ralkap nih an kham hna

ruang ah,a pha kho lo hna ti a si,an mah ram chung lawng si lo in ram leng

hrim hrim hi phaisa tha zaang in a bomh hna,an nih an duh bik mi cu mi va

bomh hi an duh mi a si,a tu i 150000 leng a thi mi hna HAITI hrim hrim hi

a tampi an bomh cang hna ti a si.

Siaherh nak he

Siangbik
h.t.sianbik@gmail.com

Rev. F. Za Thang nih Hakha ah HEA rianttuan nak hmanthlak

Kan khualipi Hakha cu Cozah nih lampi an remh, inn kip tinbawsi an thuh ter i aa dawh chin ko. Rev. Sang Hre Hruainak in HEA (Hakha Eco- Activist) Hakha Pawngkam kilveen zohkhenhnak rian thar an hun kan tuan pi i, Member luh man zong minung pakhat ah 1000 in a si. Kei zong laitlang ka hung tlawng ta ve i an ka sawm tik ah lung tho tein ka tel pi hna.

Pastor Bawi Cin (Australia) nih Ks. 50000 cu Cazual chuahnak le thiamhlimnak caah a hlut tiah kan theih.

Nihin jan. 30 ni hi Hakha Lansung tiva kha a thur tuk caah minung 7 nih kan thenh i inn pawng hrawng cheukhat cu an i lawm tuk i an inn chung hmunthur zong an rak put cio.

Meihol zuar 2 Nu hna nih an kan zoh i mahbantuk hmunthur rut hna hi kan hmuh tawnmi hna he an i khat lo an kan ti.

Nihin hi a voi 6 nak Hakha khuapi chungah rian kan tuan a si cang an ti. Cheukhat an ruh cianak hmun cu hnawm an hlomh ngam ti lo i, cheukhat ah cun an rak ruh than te sawk lai tiah an hlonh thiamthiam an ti.

Hi bu ahhin minung pakhat 1000/- in member i tel a si i kei zong Malay ah kal than ding ka si nain ka lut ta ve. Ram chung ram leng ummi kan dihlak in Hakha kan khualipi kandawt cio ahcun i tel ve i thazaang chuahti cio ding kan si.

Ning cang loin thahmi sa zong kan ei lai lo ti a si. Hakha zarhhnih ka caam chungah rawlei sawm a tam ngaingai i sakhi sa rap foihmi le ngasa bom, si thahmi te hna khi siaherh ngai in an ka cawk piak nain ka ei lo ka ti hna. An ngaih a chia nain ka cawnpiak hna i an lung a fiang. Kan caw ve ti hna lai lo an ti.

fzthang@gmail. com

Malaysia Refugee caah thawngpang thar

Nihin Malaysia um mi refugee pawl caah thawngpang tha deuh alo mi cu UNHCR nih refugee pek mi pawl caah cozah Immigration nih ID an ser piak hna lai ti asi. Home Ministry nih thawng an thanh mi ahcun tleih le khih atam caah refugee zong hi tleih le thongthlaak an ton lengmang ti nak hnga lo UN refugee hmu mi caah ID kan ser piak hna lai an ti.

Atu Feb 15 in cun biatak tein illegal Immigrants tleih ding operasi luh an thok hnik cang i mah ah hin refugee hmu cia pawl kha illegal immigrants dang pawl he cawh hna lo ding ti khi asi. Home Ministry nih an thanh nak ahcun UN nih recognize tuah mi refugee cu kan thlai hna lai lo ti asi. Asinain Malaysia cu chunzan policy a thleng mi an si tawn i tutan thawngtha ngai refugee caah an kan thanh rua kan ti nain Refugee cu Malaysia ramchung ah riantuan nak nawl an ngei lo ti asi hoi. UNHCR nih cawm lo, cozah nih le riantuan ter duh lo ahcun refugee dirhmun in Malaysia um hi afawi mi asi lo.

Cun cozah nih hin Immigration Act 13 tang ah refugee temporary settlement hi 1975 in Vietnam refugee ca ah an rak ser. Cucu nihin ah athar in nunter than ( activate ) an timh tiah bia aleng than. Malaysia cozah nih caan karlak refugee pawl umnak nawl a pek ahcun Malaysia ummi refugee cu an him ko ti asi lai i ramdang kal ( resettlement ) hi a um tuk ti lai lo. Kawlram athat ahcun an kir ko lai, caan karlak umnak nawl pe ko hna uh tiah NGO nih Malay cozah hi 2002 in biatak tein an rak nawl hna. Atu cu refugee cung ah an policy hung nem deuh nak te an vun langhter ve mi asi. Hi kong hi CRC Website ah update kan vun tuah lengmang te lai..

Biadang ah; nihin in Malaysia Police rank system an thlen dih i police lahkhah zong let tampi an kai ter. Hlan lio ahcun tanghra awng khi bokhat in an lut nain atucu senthum ( sergeant ) lawng in an thok khawh cang i degree ngei lawng nih bokhat in ani thok kho lai ti asi.

Chin Refugee Centre

Kuala Lumpur

Malaysia
crc_mlay@yahoo.co.uk

US Refugee bawmhnak an kai ter

Kum 2010 (Fiscal yr: Sept 30 -Oct 1) ah refugee 80,000 US ah luh ter ding tiah President Obama nih min a thutmi chungah Near East/South Asia in 35,000 an i tel; Chinmi zong tampi kan i tel ttheu lai hi ahhin. Kawlram mi hi a tambik, Iraq pawl, chang tu kan si. Refugee kan si caah US cozah nih bawmhnak phaisa a let in an kai termi hi theih tlak asi rua tiah ka ruah.

Refugee pakhat US aphak le cangka in $900 a caah a um, Reception & Place program (R&P) asi (phak ka i zoh khenhnak). $450 kha a phak ka hman ding asi i a taangmi $450 kha refugee zung nih zunglei herhbaumi--a biana ah, lahkhah tbt--ah hman asi. Asinain, January 1, 2010 thawk khan, $900 in $1800 ah Obama Adminnistration nih an kai ter, a let bak i an kaih. Hi $1800 chung hin $900 hi refugee ca bak ah hman ding asi (Kuttlaihnak phaisa a tam deuh cang lai tinak asi ko hih!). $700 hi zung pawl rianttuannak herhbau ah hman ding asi. A taangmi $200 hi a herh ning in refugee caah hman asi lai.

Hi bawmhnak karh termi nih a chuahpi laimi cu refugee pawl phaisa tam deuh an ngah lengah, refugee zung zong tam deuh an ngah ve cang lai. Cu tikah mi tam deuh an hlan (hire) khawh cang lai. Cu nih a hoi chuahpi laimi cu Case Manager pakhat nih refugee tlawmdeuh ttuanvo lak asi lai tikah refugee pawl nih bawmhnak ttha deuh le tam deuh an ngah lai.

Ka palh lo ahcun kum 6 or 7 lio ah khan, R&P phaisa hi an rak kai ter. An kai ter tawn zong ahhin a tlawm tete in an kai ter tawn. Nikum ah khan $50 an kai ter. Tukum cu a let--$900 in $1800 ah--an kai ter tikah US cozah lawmh awk taktak an si; kan caah a ttha tuk hringhran.

Chan Hnin Thui
Washington, DC
chan_hthui@yahoo. com

52 Annual Grammy Awards Ah Sung Tin Par A Tel Lai

A voi-52nak Annual Grammy Award lalsawng peknak cu LA khuapi ah Zarhpi ni zan suimilam 8:00 pm ah an tuah lai. Kawlram in hlasak thiam minthang, Sung Tin Par, Kabyar Bwe Moo, Mee Mee Khae and Htoo El Lynn le Wesley an i tel ve lai .

Mah Gramamy Award laksawng peknak ah kawlram in hlasakthiam minthang hna a voi khatnak an i telnak a si lai. Mah lakah kanmah Laimi chung in Sung Tin Par a tel khawh ve cu, lawmh lo awk a tha lomi a si.

Mah laksawng peknak puai zoh a duhmi poah nih zan suimilam 8:00Pm ah TV in zoh khawh cio a sik lai. Sung Tin par zong Live in hmuh khawh a si men lai.

Salai Lairamthang

Wahsington D.C
chinland21@yahoo.com

Kawlram caminpuai

KAwl ram cu hi ti in ca min puai kan phi lai

10.3 .2010 nithumni Myanmar

11 3 2010 nilini English

12.3.2010 ningani Mathematic

13.3.2010 zarhteni chemestry

15.3.2010 nikhatniu Physics

16.3.2010 nihnihni Bio/ History

17.3.2010 nithumni Geo

18.3.2010 nilini Econimic

19.3.2010 ningani expactmyanmar

Hi kaan time table a si i hi tik ah thla rak kan cam piak ve uh ti in lai hlum mi nih kan in sawm hna

Vanduhtling

Hornbill borading

Thantlang
vandtling@gmail.com

Hakha Mino Bu thawngthanhnak

Hakha Mino Bu hi a min lawng na rak theih sual lai ti ka phang. Amah le a tawkte in rel fakpi in a tuan ko ti kan theihpiak hram uh tiah ahmasa bik ah nawl kaan duh hna.

Atanglei ahhin kan riantuannak thawng tlawmpal kan vun langhter . . .

Kum khat voi khat - Rungtlang hramah- Thingkung cinnak kan ngei
_ Kum khat voi khat - Seminar (Cawnpiaknak) - Kan tuah
_ Kum khat voi khat - Ngafa (Tiva ah) - Kan thlah
_ Thla khat voi khat - HYF Cazual - Kan chuah
_ A herhning in chiat ni that ni ah le khoimaw poipang ton caan ah rian kan tuan

Van Tin Lian
hakhaminobu@gmail.com

Haiti Bawmhnak

"Minung 100,000" nak tam an thi kho men, Haiti lihninh ah tiah UN nih an ruah, a thimi zat fiang in theih asi lo caah. Haiti hi minung 10 million an umnak ram asi i sifak taktak vemi ram ansi. An khualipi, Port-au-Prince, ah li fak taktak (7.0) aa hnin ti cu nan theih cio cang ttheu lai. "Atu kan herh bikmi cu ruak vui hi asi" tiah an cozah nih an ti. Ruak cu lam cungah a phah in an i phah ko. Von zoh ve te: http://www.ft. com/cms/s/ 0/c1abe49a- 0032-11df- 8626-00144feabdc 0.html

UN nih phaisa le minung tampi in an bawmh hna lai. US cozah nih 100 million a hlut lai i minung tampi a thlah fawn. Ram dang zong nih phaisa he minung he an hlut cio. US lei company pawl zong nih million in an thawh cio. Minthang pawl zong an ttang--a biana ah, Madona nih $250,000 a hlut. A ngei deuh nih a thong in an hlut. A ngei lo deuh zong nih a za le a sawm in an hlut cio. Ngakchia hmanh nih an ti khawh tawk in an ttang. Kan nih zong miphun pakhat kan si ve bantuk in nan ti khawh tawk cio ttan dingah kan sawm ve hna.

"Kan mah ram hmanh ah mangttam tlun lio ah hi bantuk hna hi cu" ti zong a fawi ngai. Fak deuh ruah ahcun vawlei cungah miphun pakhat aa ti ve mi nih, atu bantuk in miphun pakhat/ram pakhat nih harnak faak taktak an ton tikah hin, kan sining a langh caan asi ve. 1985 ah Mexico City ah lii fak taktak aa rak hnin ve i minung 10,000 an rak thi ve. Cu lio caanah mangttam in a rak thi cuahmah mi hna Ethiopia nih an mah co ding UN bawmhnak kha Mexico lei ah an rak kal ter ko. Kam miphun ning cun kan si kho lai lo nain, pumpak tal in ttan laa cio u sih.

IT chan asi ban tuk in US lei ummi nih cun "90999" ahhin "Haiti" tiah tial law text kua. Cucu $10 man asi. (Na phone bill ah $10 an in charge te lai). Red Cross nih Haiti caah tuahmi ah a kal lai. Kei zong ka text ve cang. Cun, $5 hlu ning na ti ahcun "501501" ahhin "Yele" hi kua law Wyclef Jean's Yele Haiti Foundation ah a kal lai. Na kuat dih in confirm nak ah "yes" tiah kuat tthan ding asi lai. Hihi credit card hman hau lo in fawi tein kuatnak ah a ttha tukmi asi, a fawi tuk fawn.

Silole, www.redcross. org ah kal law "Donate now" timi hmet law na duhzat in Haiti ca thengtheng ah na hlut khawh tthiam. Hihi cu vawlei cung hmunkip ummi ca zongah a ttha. An mah official website asi caah credit card kong phan ding a um lo. Atu tiang text le hi bantuk in an hlutmi hi $8 million asi cang. Aa chap dingmi phaisa lak ahhin kan Chin miphun phaisa fang khat hnih tal aa tel ve lai lo maw?

Chan Hnin Thui
Maryland, USA
chan_hthui@yahoo. com

Aaa dawhmi tuahsernak (Haiti)

A luancia zarhkhat chung kan TV cung ah siseh, Vawleicung News Paper vialte nih a phawcuang ah nizan nai Haiti ah 7.0 magnitude a thawng mi lii aa hninhnak kong an chim, an tial. Zoh ah ngeih a chia, lung a fak. Kan mah va i sii ter ve hnik ah celhawk a tha lo. UN an si ah, cozah kip an si ah, pumpak in siseh, Humanitarian agencies hna an si ah, an zuan hnawh colh han tik ah mi tampi nunnak an khamh. Hlasak minthang hna, baisikip minthang hna le catial thiam hna zong nih bawmhnak kholhnak a phun phun an tuah. Hla an phuah, biazai an phan. Cu ngai cu!

Culak ah cun eiawk ngei lo in, rawl an khawnnak inn hna zong an boh i, rawl an lak mi pawl hmuhtik ko ah tuk a sum. Ni 3 a rauh hnu ah lii hnin thazang magnitude 6.1 nih a den than. Tuanbia phuntling an chuak cuahmah. Culak ah ngaktah cawmnak sizung ah hngakchia 15 tluk an tlau ee an ti. A rak firtu an um ca ah a si. Cun, ramdang Canada, US, Europe in ngaktah cawm le an fate ah canter ding in tuahcuahmah mi a cheu cu a rannak in an lak hna. Nizan ah hngakchia 2 cu ni 5 hnu ah an char than hna. An khualipi Port-au Prince cu ruak a thumi in a khat. Miruak a tom tom in vuinak an cawh i cu ti cun ruakchar khawh mi poh cu an vui hna. Zoh ah lung a fak ko.

Culak ah cun US cozah nih Haiti cu a uk cang ko lo hle ii! a ti na. Ralkap tampi nih an va bawmhhna tik ah ram ramkhat i ramdang ralkap tamtuk an luh cang cun a thin a rak phang tawk an um ve! Caribean ramkulh hna hi, vawleicung ramkip in vacation kalnak ram an si. Haiti cozah zong cu ralkap uknak an si ve tik ah, mipi nih an uar lo ngai mi hna an si. Cu chinchap ah a tu hi an cozah zong cu a tho kho lo. Mual an pho cikcek. Canada i a tu kan Governor General hi Haiti ram chuak a si. Canada cozah zong an tan a tha ngai ngai ve.

Kan nih Chin mi hna zong nih Krihfaa buu cio in rak bawmh le rak pek mi kan theih len! Pumpak zong in mi tam nawn nih an bawmh ve hna. Cu cu aa dawh tuk mi thil a si. Hurricane Katrina lio zong ah Chin Krihfa buu tampi an rak cawl ve fawn. Aa thawh rih lo nan um zong ah hi Haiti bawmhnak ah hin kan umnak cio in kan Krihfa buu in siseh, pumpak in siseh, bawmh rak i zuam cio hna uh sih. Kan mah lawng nih mi bawmhnak kan hal lengmang hna i, kan mah zong bawmchan khotu dirhmun ah kan dir ve ko cang u le nau hna!

Ngeihchiat, rawltam, tihal a ingtuar mi hna cung ah Pathian kutzanem cu vun lang than ko seh! Thlennak zong nih cun hi thil a cang mi nih a phak theu hna lai dah!

Victor Biak Lian (Par Tha pa)

runbawi@yahoo.com

Khuaruahhar Laiminu Rianttuannak!

Atang hi dawtnak rianttuannak in Laimi phun a kan cawisangtu Bawipa salnu Levi Sap Nei Thang (Sapte), Falam asi; Aa hrukmi hi 2008 kum i Hakha Sizung ah thilri a hlut lio ah Zion Baptist Church nih laksawng an pekmi asi. Nai Kawlram Independence Day, January 4 ah khan ralkap cozah, sahrang lungput a ngeimi hmanh nih an lung a suktuk hna caah asi lai, kawlram chungah a um bal lomi Cawimawinak Laksawng an pek. A laksawng min cu "Myanmah Luatlatzi Kungyee Maw-kuun-win" ti asi. Kawlram tuanbia ah hi Laiminu tluk in sifak santlai lo le michambau a bawmchan khomi a hohmanh an um rih lo ti asi. Bawipa ram a kauhter pinah Laimi a kan cawisan tuk hringhran. Bawipa nih Laimi a kan hmanning hi ruah tikah khuaruahhar taktak asi ko. Tleicia kan pa Steven pa nih "Laimi caah van le vawlei aa hnam cang" a rak timi bia ko ka lungah a chuak. Laimi kan caah asi kho lomi thil a um lo ti awk tluk asi cang. A rianttuannak konglam cu www.ilovemyanmar. org ah tlamtling tein zoh khawh asi. Hi kan farnu hi phaisa ngei pi zong asi hlei lo; Bawipa thilti khawhnak bochan in bawmh a herhmi hna bawmh awk ah aa thawh phot vemi tu asi. Nargis thlichia nih kawlram a den lio ah nausem kumkhat hmanh a tling rih lomi he bawmh a herhmi hna bawmh awk ah an kal. Khual lamhla a tlawn karlak ah a dawtbik mi a naute Emmanuel nih Rangoon Hngakchia Sizung ah ruahphak loin a thih taak. A naute cu a thih ahhin thla 11 lawng asi rih. A caah zeitluk in dah zuun tuar a har lai ti cu chim hau lo asi. Sihmanhsehlaw, Bawipa sal ttha asi bantuk in a tuarnak cu michambau mi hna caah thluachuahnak tu ah a canter. Cucaah, a naute min chuankhan in Emmanuel Foundation timi rianttuannak bu pakhat a dirh i rian a ttuan. Amah umnak taktak cu California ah asi nain a herhning in Singapore le Malaysia hrawng zongah a um pah tawn in an chim.

A naute a thih khawh cun a thihnak hmunhma a zoh tikah zeitluk in dah thil tlam a tlin lo kha a hmuh i, Rangoon Hngakchia Sizungpi cu tharchuah dingin cozah sinah nawl a hal hna. Nawl an pek caah Sizung building cu dollar 200,000 (sing-hnih) dih in a remh. An thilri hmanmi vialte zong a thar in a thlen piak dih hna. Aircon system tiangin a thlen dih. Thilri hmanning zong cawnpiaktu a hlan hna i a cawnter hna. Thawnghlat tu hna nih bia an halnak ah a chimmi cu, "Kawlram hngakchia hna hi keimah ka fanute Emmanuel bantuk hin ka dawt dih hna ee" ati. A rianttuannak hmunhma nganbik cu Nargis thlichia nih a dennak Irrawady nelrawn ah asi. Inn ngei lomi caah inn a thong reng lo a sak piak cang hna. Sianginn zong a sak piak hna . Krihfa Biakinn a rawkmi zong a remh piak hna. Cun, a thar a sak piakmi hna zong an um. A tang i sianginn hi tlakrawk in a sak piak cuahmah lio hna asi.

Culawng asi rih lo, Laitlang lei zongah tampi a ttuan. Hakha sizung, Falam sizung le Tiddim sizungah mizaw zohnak seh le an herhmi thilri dangdang tampi a hlut. Cun, Kanpalet le Mindat area ah faak ngaiin a ttuan fawn. Tikhor a cawh piak hna, Hydro electric a bunh piak hna. Motor lam zong meng 200 hrawng a cawh piak hna. Cun, pumpak in kaa lawmhtuk mi pakhat cu, Falam le Kalaymyo karlak lamtluan kiangkap ah Cherry (phaizawng) kung 25,000 (sanghnih le thongnga) reng lo a phun ti asi.

Khuaruahhar asi ko. Hi vialte a rianttuannak ahhin phaisa zeizat remruam dik a dih hnga. US dollar in million tamnawn asi lai ti cu a fiang. Zumhnak in a ttuan i, a hmuh chom in a hman. A ttuan deuhdeuh, a hmuh deuhdeuh ti asi. Bu min in a hohmanh bawmtu a ngei lo. Pumpak zumtu le dawtnak thinlung a ngeimi hna nih an hlutmi lawngte asi. Amah nih a chimmi pakhat cu, "michambau mi hna kan bawmh tik hna ahhin Bawipa aa lawmtuk ee" ati. Kan Laiminu pakhat cungah mahtluk in rianttuan khawhnak thluachuah a tlun cu nan lawmhpi cio ttheo lai tiah siaherhnak he ka hun ttialmi asi.

Lunglawmnak tampi he,

Thiangi pa

Maryland

vtcung@yahoo. com

Hakha-HmanDaw lam Kong he petleih in Pawngkam thil umtuning a chuak te ding (EIA environmental Impact Assessment)

Khauram thancho nak kan ti tik ah nawl ngei tu cozah uknak policy hi a biapi bik mi asi. Zalon nak um lo nak ah zeithil hmenh a thangcho kho lo. Ca ka rak tial mi nih constructive lo in destructive lei a si sual le sorry asi. A ho cung hmanh ah lungsi lo nak le soisel nak um lo in keimah ka hmuh ning in Hakha –Hmandaw lam project in a cang ding pawngkam thil umtuning ka langhtar mi asi.

Chinmi thancho nak ding hi a ho poah kan duh mi asi. Asinan caan le tikcu hi abiapi ngai. SE Asia ram chung kan zoktik ah khuakip fawitein tlawn khawh asi. Motor lam le electric hna hi abiapi bik in ram uk tu cozah cio nih serpiak asi . Kawlram balte ah cun mah thazang bak (Kuk aar Ku ku) in lam chunh cio le Mini-electric mei hna ser cio asi.

Hakha-Hmandaw lam zong cu ramchung ramleng unau rual thazang in chunh asi, tamlak aa lim cang ko lai. 2007 Thaliand i environmental and human rights kong ka rak cawn lio ah, kan sianginn nih Manipura Dam Multi Purpose project kong research tuah ding in Kawlram ah a rak kan tlah. Kalaymyo in meng 36 aa hlaat nak Sedaw( Angteng) khua le a pawng khua 25 ah ka research tuah cu kaa thok. Hilio caan ah hin Hakha-Hmandaw lam chunh ding zong an rak awt cang. Manipura Dam project a um nak pawng ah hi Hakha-Hmandaw lam project zong a um. Pawngkam tlisining (Environmental) in chim ah cun an i pehtlei ti khawh asi.

Rangoon ah Hakha-Hmandaw lam committi upa pakhat asi ve mi U ThatMang he kan i tong lam an chunh nak kong hepehtleih in bia kan i ruah. Pafa bantuk in aa dawmi kansi caah faingtein ka lungchung um mi ka rak ruah. Mahlio i bia ka rak ruah mi cu keicu lungpiang tein ka chimh ko lai, hi lam nan chunh mihi cu a caan a phan deu rih rua lo ka ti. Lamchunh aa timmi committi hna hi Chinmi chung hmenh ah cozah rian sangsang a tuan mi nan si ko lai, acozah pension retired deu lawng te nansi lengah tulio kan ramsining kong zong fiang tein a thei mi lawng te nan si cuhlei ah a hodah lamchunh kong a cawngmi Engineer nan um ka rakti. Thiltha an um len ve. Hakha-Hmandaw lam kan chunh khawh ah cun Kalaymyo ah tuantein kan phan kho lai Kalay fancang men fawi tein ka ei khawh lai cun hi lam thluankam a um mi khuakip cio fawitein an tlungkal kho lai ti cu athah nak (advantages) asi ko. Ruah awk a um mi cu Ralkap uk nak tangah kan um rih caah Hakha-Hmandaw lam tlaun chung i vawlei thok in a rak ummi kan thingkung hna thingkeppar hna le abik in kan tlorkung hna kanmah Chinmi nih athat nak kan hmuh hlan in Kawlrual hna an kut ah a vaivuanlai tin ka rak tibal. Mandalay- Kankaw-Kalay tlanglawng lam an tuah mi hi Chinram chung Hakha -Kankaw-Daidin pengkulh chung tlorkung le thinghak vialte phorh nak cah hmuitin asi. Hakha-Mandalay a tlawng mi unau motor in siseh tlanglawng in siseh chunchun zanzan kan thing hna an kan firpiak khi na hmuh ko lai. 1948 lio ah vawlei cung thing 82% tluk hi Kawlram in export a rak tuah. 2008-09 kum ah US$ 87 million le 2007-08 Kyat 35.3 Billion hi thing in amiak a hmum mi asi. 2009 Vawlei cunghmanh ah a pa 5 nak, thing export a tuah mi ram asi ralkap kutchung hmanh ah muh. Kawlram chung 52% te law tuhmawng an taang. Hi thing hna hi Chin ram chung le Pegu yoma le Sagaing ram Tthamanti tuhmawng in an lakmi hna an si. KaChin le Shan kan unaa hna an ramchung thingcang hna ralkap nih an thiam piak dih ngawt hna.

Kan fale ramchung ramleng um mi ninikhat ah an i za vete lai ramkip fimthiam nak he kan (raw material) kungcian hna hi (reproduce) kungchaw ah an chuah khawh vete lai a tu nan project hi a caan a si deu rih lo tin ka rak tibal hna. Chin generation hna ro caah kan ramchung um mi thingkung satil thingkeppar hna hi cu kan zuah ve cang awk an si.

2009 chung Rangoon katlun ah Thintheng bu upa hna he biaruah nak kan ngei hna Saya Nelson SiangAwr nih Laitlang ah ka vatlung ta Hakha-Hmandaw lam an cunh nak ka va zok piak hna ati ka khauruah a har mi cu pastor nih lam na va zok cu zeidah na tuah khawh ka ti Rangoon ah Engineer lei in kawlram chung thaimsang nak min angei mi Chinmi chung in retired a si mi an umpah rih ko mahhna sawm lo in pastor te hnatu lamchunh nak sawm te hna hi hawidang ram hna an rian tuan ning cang he cun a va i dang dah. Lam committi nih nan rian tuan nak report nan rak tuah mi ka rel ve cio tik ah Kawlpa rumor nan vafuh hna (Dahkhasah heiti Payaka hei ti) Bohmo ee Bohmuchuk ee nan ti Chinmi kan thii an kan dawptu hnasin ah vafuh le nawl phair asi.

Salai Tial Bawi Ling

Vailamtung an bunhmi KRU nih a phuar i pura a ser

Matupi khua pawng ah vailamtung an bunhmi KRU nih a phuar i pura a ser. Halkha Rungtláng ah vailamtung an phunmi KRU nih a phuar i pura a ser. Falam peng Lumbang khua pawng ah vailamtung an phun i KRU nih a phuar i pura a ser. Mahhi mi zapi hmuh dihmi le hngalh dihmi an si. Halkha le Lumbang i cu keimah mit hrimhrim in ka hmuh ve hna. Mahcu ilove myanmar nih ”KRU nih vailamtung pakhat hmenh an phuar lo” tiah a timi hi LIH rumro a si.

Pathiam ka zum a' timi Rev. Dr. Sapte cu Satan/KRU ca ah sihni a țuanpiaktu a si. A chimmi LIH hi Taboo a si hi hngal uh. Zisuh nih Apa Biakinn pi chung i’ tangka thleng le chawlet,chawzuar pawl kha “Nan paw cawmnak a si, a țha ko, tuah ko uh” tiah a ti hna lo khah. Pakhat pa i’ ahun țial tungmi tuanbia zong hi pumpák lungput he lawng a’ pehtlai, Pathian taboo he a’ pehtlai lo. Satan ca ah sihni țuan piak in thilțha tuah cu amah pumpák min langhnak lawng ah a si lai, Pathian nih thluachuah a pe lai tiah ka ruat lo.

Van Hmung, Sweden

NAWI TIDIL KONG

Hakha khua cu Pathian nih akan zangfah I kan minung san kan tlai lo nain Laitlang ah khua lipi kan si caah kan khua dawhnak le htancho nak caah Laimi vialte nih tuanvo kan ngei ti cu chim hau lo a si ko. Nawi tidil hi kan pupa nih saduh an rak thah lengmang mi asi I atu kan saduh thah cu step pakhat atling cang ti awk a si.

30-31.12.2009 ni hna ah Pu Ni Kung nih Yangon lei in expert pawl a rak tlun pi hna I preliminary survey an tuah. Ahmun an vun hmuh ahcun aadawh ningle afawi lai ning, athat lai ning pawl kha anlung a hmui ngai ko. Ni hnih chung an tah an zoh map he an zoh chih I dil nak hmun ding ah tung zong an phun tak. Atha tuk lai, “ Phaisa tu kawl ko cang u “an ti. Lai mi cheu khat nih bia siphai in ti a dil kho lai lo ti mi pawl le adang dang ceih mai nak zong kan lung a fiang dih cang ko. Thlacam in kan chan chung ah si khawh lo hman ah ka tefa chan ah cun Nawi tidil le Hakha khua scenery cu vawlei cung ah zah pi lo ding recreation center le tourist attraction hmun hma ah a cang kho te ko lai tiah zumh nak kan ngei.

Expert ara mi pawl cu;(1)Prof. Khin Mg Tint, leader asi I kawlram Dam nganngan 200 renglo design a suai tu a si. (2) Daw HtayHtay win Deputy Director, Irr. Dept, Quality Controller (3) U Zaw Win Chit Designer, Ass. Director, (4) U Kyi Htun Soil & water Lab. Technician. (5) U Than
Naing Win, Geologist Irr. Manipur dam. Le (6) U Soe Tint Irr. Center office hna an si.

Nawi dam caah estimate le design an suai lai. Nawi le Cerhpar va le Vancum va an ni ton nak thlang deuh ahmasa bik a bit nak zon ah si lai. Asan pe 150’ tluk, akauh pe 1000’ tluk hrawng in dil asi te lai an ti. Vancung in vun cuanh ah cun Inlay le Inya lake pawl bantuk khi a si te ko lai. Khua dawh ter tu a si leng ah hmai lei kum sau pi ah ti kan har ah cun dawp khawh le hman khawh zong asi te lai. Mei tha zong a tlawm pal cu achuah khawh lai an ti. Cu caah Lai mi asi paoh nih ruahnak thazang nan rak chuah cio ding ah kan nin sawm ko hna. (Attach ka tuah mi a fiang deuh lo Asen mi hi Hakha khua a si i kehlei- atanglei zawn ah khin dam cu a si lai, Hmanthlak a hnu ah ka rak tar te hna lai)

Pu R. Hram Ceu